Sinir Sıkışmaları

Sinir Sıkışması Nedir?
Kas ve kemik arasında ilerleyen sinirler, beyinden aldığı sinyalleri vücuttaki organlara taşıyan kablo benzeri yapılardır. Sinirler, ayrıca deriden aldıkları dokunma, soğuk, sıcak gibi duyuları da üst merkezlere iletmekle görevlidirler. Sinir sıkışması, insan vücudundaki tendon, kemik ve kıkırdak gibi dokuların sinirlere baskı yapması sonucundan ortaya çıkmaktadır. Sinir sıkışmalarına tuzak nöropati denilmektedir. Tuzak nöropatilerin % 90’nını elde meydana gelen ‘karpal tünel sendromu’ oluşturmaktadır. Geçirilen travmalar, ameliyatlar, kırık iyileşmesi sürecinde ortaya çıkan aşırı gelişmiş bağ dokuları da sinir sıkışmasına neden olabilmektedir. Ayrıca fıtıklar, kemik çıkıntıları ve omurilik kanalındaki daralma da sinir sıkışmasına yol açabilmektedir.

Sinir Sıkışması Neden Olur?
Dokuların sinirlere uyguladığı baskı sonucunda ortaya çıkan sinir sıkışmasının nedenleri çok fazladır. Sinir sıkışmasının nedenleri arasında aşağıdakiler olabilmektedir.

• Bel fıtığı sinir sıkışmasının önemli bir nedenidir.
• Omurga üzerindeki omurlar arasındaki jölemsi maddenin dış tabakasının yırtılmasıyla ortaya çıkan disk fıtıklaşması sinirleri ve sinir köklerini sıkıştırabilmektedir.
• Travma ve yaralanmalar sonrasında sinir sıkışması ortaya çıkabilir.
• Oturuş ve duruş bozuklukları önemli bir nedendir.
• Ağır spor aktiviteleri sınır sıkışmasına neden olabilir.
• Doğumsal anomaliler ve genetik faktörler sinir sıkışmasının nedeni olabilir.
• Şeker hastalığı, tiroid düzensizlikleri ile kist ve tümör oluşumları sinir sıkışması oluşturabilir.

Sinir Sıkışmasının Teşhisi Nasıl Konur?
Sinir sıkışmasının teşhisi hastanın şikayetleri, fiziki muayene, elektrofizyolojık inceleme ve görüntüleme yöntemleri ile konulabilmektedir. Özellikle elektromiyografide (EMG) sinirlere elektrik uyarısı verilerek sinirin çalışıp çalışmadığı ortaya çıkar. Sinirlerin iletimde bir sorun varsa yeri ve derecesi belirlenir. Ayrıca uyarının kasa ulaşıp ulaşmadığı, kasın bu uyarılara yanıtı da değerlendirilmektedir. EMG işlemi sırasında özel bir cihaz ve elektrotlar aracılığıyla kas ve sinirlerden gelen uyarılar dijital ortama veri halinde aktarılmaktadır. Dijital ortamdaki veriler nörologlar tarafından yorumlanmakta ve herhangi bir anormallik durumunun olup olmadığı değerlendirilmektedir. EMG’nin yapılması iki aşamadan oluşmaktadır. Elektrotların cilde yapıştırıldığı yüzey EMG’si ve iğne elektrotunun kas içine girdiği iğne EMG’si olarak iki aşamaya ayrılmaktadır. İlk aşamada sinir iletim durumu belirlenmektedir. Bunun için, hastanın kol veya bacaklarına iletken madde sürülerek kaydedici kablolar bağlanmakta ve uyarıcı elektrot aracılığı ile elektriksel uyarılar verilmektedir. Kaydedici kablolar sayesinde elde edilen veriler bilgisayara aktarılmakta, veriler dijital ortamda işlenmekte ve bilgisayarın ekranına yansıtılmaktadır. İkinci aşamada ise steril iğne belirli kaslara batırılmakta, kasların istirahatte ve kasılı haldeki elektriksel faaliyeti yine bilgisayar ekranına yansımakta ve doktor tarafından incelenmektedir.

Sinir Sıkışmasının Testi Var Mı?
Sinir sıkışmasının olup olmadığını belirlemek için yapılan EMG, kasların doğal elektriksel aktivitesini ölçmek için kullanılan bir testtir. EMG sayesinde hastalığın nedeni kaslarda mı, yoksa kasları besleyen sinirlerde mi olduğu belirlenir. EMG, sinirlerde ortaya çıkan işlev bozukluklarını belirmek, sinir ve kasları etkileyen hastalıkları teşhis etmek ya da hasarların şiddetini belirlemek için yapılan bir yöntemdir. Ayrıca, manyetik dalgaların yardımı ile vücudun görüntülenebilmesini sağlayan MRI sayesinde sinirlerin sıkıştığı bölgeler tespit edilebilmektedir. Görüntüleme sayesinde sinir sıkışmasına neden olan kistler, eklem yüzeyi ya da kas üzerindeki büyüme ve ödemler belirlenmektedir.

Sinir Sıkışmasının Belirtileri Nelerdir?
Sinir sıkışması sonucunda ağrı belirleyici bir özelliktir. Bazı sıkışmalarda ise ağrı ortaya çıkmayabilir. Sinir sıkışması parmaklarda uyuşma ve karıncalanma, kavrama işlemi sırasında güçsüzlükle kendini belli etmektedir. Ayrıca, sıcak ve soğuktan aşırı etkilenme, kaslarda kuvvetsizlik ve terleme bozuklukları ortaya çıkabilmektedir.

• Geceleri uykudan uyandıran el uyuşması,
• Sinir sıkışmasının görüldüğü bölgedeki ödem,
• Sıkışmasının olduğu bölge boyunca ortay çıkan ağrı ya da sızı,
• İlerlemiş durumlarda güç kaybı.
• Hareket ederken kaslarda katılık
• El ve parmaklarda karakteristik deformasyonlar

Sinir Sıkışmasının Çeşitleri Var Mı?
Sinir sıkışmasının bilinen önemli çeşitleri şunlardır:

• Karpal tünel sendromu (el bileğinde sinir sıkışması)
• Fıtıklaşmış disk (omurga üzerinde sinir ve sinir kökü sıkışması)
• Kubital tünel sendromu (dirsekte ulnar sinir sıkışması)
• Peroneal sinir sıkışması (bacakta ve dizde sinir sıkışması)
• Sinir sıkışmasının tedavisi var mı?
• Sinir sıkışmasının tedavisi, hastanın durumuna ve soruna göre kişiye özel olarak planlamalıdır. Sıkışmanın görüldüğü bölge belirlendikten sonra ağırının seyrine göre atel, bant kullanımı ile sıkışmanın olduğu bölgenin dinlendirilmesi gerekebilir. Fizik tedavi süreci ve verilecek ilaçlar hastayı rahatlatmaktadır. Kortkosteroid enjeksiyonlar ile analjezik ilaçlar doktor tavsiyesi üzerine alınmalıdır. Sinir sıkışmasının seyri artarak devam ettiyse, eşyaları kavrayamama ya da his kaybı oluştuysa mutlaka cerrahi tedavi gündeme gelmelidir.

Sinir Sıkışmasının Ameliyatsız Tedavisi Var Mı?
Sinir sıkışmasının durumuna göre ameliyat yapılıp yapılmayacağına karar verilir. Sinir sıkışmalarının büyük bir bölümünde fizik tedavi ve ilaçlar etkili olmaktadır.

Sinir Sıkışması İçin Kullanılan İlaçlar Nelerdir?
Non-steroid anti inflamatuarlar ya da kortikosteroid ilaçlar, sinir sıkışması için uzman hekimler tarafından reçelendirilmektedir. Bu ilaçlar sayesinde sinirin sıkıştığı bölgedeki ödem azalmakta ve iltihap oluşması engellenmektedir.

Sinir Sıkışması İçin Egzersiz Yapılır Mı?
Sinir sıkışması için yapılacak egzersizleri uzman doktorlar belirlemelidir. Sinir sıkışmasının durumuna ve kişiye göre egzersizler tanımlanmalıdır. Hastaların bilinçsizce yaptığı egzersizler bazen yarar yerine zarar verebilmektedir.